فاصله کانونی چیست وچه کاربردی درعکاسی دارد؟
اگر به تازگی قدم در مسیر عکاسی حرفه ای گذاشته باشید ، یکی از کلیدی ترین مفاهیمی که عکس هایتان را مزین به هنر و زیبایی می کند فاصله ی کانونی است. اصلا فاصله کانونی چیست ؟ چه تاثیری روی عکس ها بر جا می گذارد ؟آیا واقعا نیاز است که یاد گرفته شود ؟کافیست پاسخ این سه سوال را بفهمید تا معجزه ی این ترفند را در زیر و بم تصاویرتان حس کنید.
قدم اول : درک مفهوم فاصله کانونی
به فاصله ای که بین مرکز نوری لنز تا سنسور دوربین است فاصله کانونی گفته می شود که معمولا با میلی‌متر محاسبه می گردد . نگران نباشید قرار نیست وارد دنیای شیرین اعداد و ارقام فیزیک نور ها شوید ، آنچه برای عکاسی تاثیر کلیدی دارد پیرو یک قاعده ی کلی و ساده است : یک لنز با فاصله کانونی بالاتر ، زاویه دید بسته تری دارد و لنزی دیگر با فاصله کانونی کمتر زاویه دیدی وسیع تری خواهد داشت. والسلام!
به طور کلی فواصل کانونی لنز ها بر سه نوع اند : “واید”،“نرمال”و“تله”
لنز نصب شده روی یک دوربین فول فریم که فاصله کانونی 50 میلی متری دارد ، زاویه دید نرمال در اختیار شما می گذارد یعنی نه بسته و نه وسیع ، یعنی چیزی مشابه آنچه که با چشم خود می‌بینید. حالا هرچه عدد فاصله کانونی کم کنیم به فاصله کانونی وایدتر می رسیم و هرچه که عدد فاصله کانونی را از 50 بالاتر ببریم ، لنز تله‌تر خواهد بود.
قاعده ی قبلی بسیار کلی است و تنها افق دید شما را روشن و مفهوم می سازد .
اولین نکته کلیدی : که اگر عکسی که با لنز واید گرفته شده را برش بزنید چه اتفاقی رخ می دهد ؟ به نتیجه ای دقیقاً مشابه آنچه که با زوم روی سوژه رخ می دهد ، می رسد .
قدم دوم : بررسی تاثیر فواصل کانونی مختلف بر تصویر
هرگز از لنز واید انتظار نداشته باشید که عکسی مشابه لنز تله به شما تحویل دهد . مثلا وقتی یک لنز ۳۵ میلی متری روی دوربین خود نصب کرده اید ،شاید با نزدیک شدن به سوژه فقط بتوانید قابی مشابه تصویر لنز ۵۰ میلی‌متری در اختیار بگیرید ، اما در حقیقت تصویر شما ویژگی های تصویر یک لنز ۵۰ میلی‌متری را نخواهد داشت. چراکه در یک لنز واید نور از میدان دید وسیع تری به سنسور راه پیدا می کند پس در نتیجه عمق پس زمینه عکس بیشتر و در مقابل سوژه های موجود در پس زمینه کمی دورتر جلوه نمایی می کنند .
آیا اندازه سنسور هم تاثیری بر فاصله کانونی دارد ؟
بین عکاسان رایج است که یا از دوربین فول فریم استفاده کنید یا فاصله کانونی را در عددی مشهور به “کراپ فاکتور” یا “ضریب برش” ضرب کنید تا فاصله کانونی واقعی لنز بدست آید .این عدد مشهور در دوربین های کراپ دار (غیر فول‌فریم) کانن مقدار ۱.۶ و در دوربین های کراپ دار نیکون مقدار ۱.۵ است.
کوچک‌تر بودن سنسور زاویه دید بسته را نتیجه می دهد ، دقیقاً مشابه شرایطی که شما همان تصویر را از همان فاصله اما به وسیله یک دوربین فول فریم ثبت کنید ، ولی نهایتا آن را برش بزنید.تنها نتیجه ، بسته تر شدن زاویه دید است . در مقابل تغییر ابعاد و اعوجاج در لنزهای واید با برش خوردن تصحیح نمی شود .
آیا غیرفول فریم‌ها حرفه‌ای نیستند ؟
خیر . گرچه با آنکه فول فریم‌ها دوربین‌های حرفه‌ای هستند، اما بدین معنا نیست که همه ی غیرفول فریم ها دوربین‌های غیرحرفه‌ای نیستند .تعداد زیادی از دوربین‌های کراپ‌دار هم جزو دوربین های حرفه ای طبقه بندی می‌شوند که در مقایسه با فول فریم‌ها قیمت مناسب تر و اندازه جمع و جور تری دارند. از مزایای برجسته این دوربین‌ها این است که مجبور نیستید از لنزهای گران قیمت فول فریم استفاده کنید.
علاوه بر این ، بسیاری از عکاسان حیات وحش استفاده از غیرفول فریم ها را ترجیح می دهند ، چراکه کوچک بودن سنسور سبب می‌شود فاصله کانونی در مقدار کراپ فاکتور ضرب شود و با بسته تر شدن زاویه دید تله لنز ها بتوانند فاصله دورتری را در مقایسه به آنچه که روی دوربین فول فریم و با همان لنز قابل ثبت است ، عکاسی کنند.
نتیجه کلی :
قبل از هر چیز بهتر است بدانید “هیچ فاصله کانونی به فاصله کانونی دیگر ارجحیت ندارد ” و آنچه میزان فاصله کانونی استاندارد را تعیین می‌کند، سوژه و هدف شما در عکاسی است . مثلا اگر قصد عکاسی پرتره داشته باشید و همزمان پس زمینه نیز برای شما در اولویت باشد، لنز واید انتخاب مناسب تری نسبت به لنز تله خواهد بود.
فاصله ی کانونی هم مثل هزاران مهارت دیگر عکاسی ، نیاز به صبر ، تکرار و تمرین دارد .هیچ چیز به اندازه آزمون و خطا مسیر عکاسی را هموار نمی کند . آنچه از فاصله کانونی آموختید مقدمه ای بر این مبحث بود.
فهرست مطالب این مقاله
