چگونه عکاس مستند شویم
عکاسی مستند چیست ؟
تاریخچه عکاسی مستند
عکاسی مستند در زمانی کاربرد پیدا کرد که بحران اقتصادی و اجتماعی شدیدی در آمریکا به وجود آمد، آن سال ها به سال های رکود اقتصادی در آمریکا معروف شد که در یک دهه پیش از آغاز جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد، درآن زمان مردم آمریکا در شرایط اسفناکی بودند، به همین دلیل عکاسان احساس کردند شاید بتوانند این وضعیت را با به تصویر کشیدن آن بهبود بخشند، آنها از خیابان های کثیفی که از افراد بی خانمان پر بود عکس می گرفتند.
عکس های مستند علاوه بر اینکه قابلیت هنری و زیبا بودن را دارند، می توانند به عنوان یک سند و مدرک تاریخی که اتفاقات گذشته و حال را بازگو می کنند مورد استفاده باشند و تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی که در گذشته و حال اتفاق افتاده را به تصویر بکشند، در آمریکا نیز عکاسی مستند باعث آگاه سازی مردم از فقر حاکم شد، و این بخاطر واقعی بودن عکس های مستند است.
تجهیزات لازم برای عکاسی مستند
در عکاسی مستند داشتن یک دوربین خیلی حرفه ای با انواع لنز تله لازم نیست، بلکه آن چیزی که در این شاخه می تواند به ما کمک کند تا عکس های دلخواه خود را بگیریم خلاقیت و دید باز است، هر چه عکاس دید بازتری داشته باشد و بتواند تمام وقایع را به خوبی زیرنظر بگیرد، موفق تر است.
گاهی اوقات شخصی با یک دوربین ساده یا حتی دوربین های کامپکت عکس هایی می گیرد که فردی با یک دوربین خیلی حرفه ای و لنز های سوپرتله هم نمی تواند بگیرد، پس موضوع اصلی که باعث ایده آل شدن عکس ما می شود خلاقیتی است که باید در وجود عکاسان و همه ی هنرمندان تقویت بشود.
تفاوت عکاسی مستند با عکاسی مستند اجتماعی
در عکاسی مستند درواقع عکاس می کوشد تا وقایع و اتفاقاتی که اطرافش اتفاق افتاده است را بدون اغراق و خیلی بی طرفانه مطرح کند، عکاسی مستند خیلی رایج است و اکثر عکاس ها در این زمینه فعالیت دارند، ولی در عکاسی مستند اجتماعی هدف نشان دادن شرایط اجتماعی و زندگی مردم و تأثیرگذاری آن بر روی افراد مختلف است.
در عکاسی مستند اجتماعی بیشتر اوقات خود عکاس تلاش می کند تا شرایط جامعه را به طور اغراق آمیز بیان کند در واقع عکاسی مستند اجتماعی خبری را درمورد جامعه خیلی صریح بیان می کند.
نکاتی برای عکاسی مستند
بیان داستان
باید به گونه ای عکاسی کنیم که عکس گرفته شده یک داستان و ماجرا را به تصویر بکشد، برای این کار ابتدا سوژه خود را انتخاب می کنیم، قبل از شروع پروژه های سخت و حرفه ای و وارد شدن به فضاهای گسترده تر بهتر است ایده پردازی کنیم و ایده را در فضای اطراف خود اجرا و تمرین کنیم تا دراین کار حرفه ای بشویم، این تمرین می تواند عکس گرفتن از یک کودک کار یا زحمات یک کارگر باشد، شما می توانید در اطرافتان داستان های فراوانی از این قبیل مشاهده کنید، بنابراین به راحتی می توانید در این زمینه فعالیت کنید و حرفه ای بشوید.
کمی تحقیق کنید
وقتی میخواهید از یک موضوع و داستان عکاسی کنید حتی اگر آن موضوع خیلی نزدیک فضای زندگی شما باشد و بتوانید به راحتی به آن دسترسی پیدا کنید، باید قبل از شروع عکاسی درباره آن تحقیق کنید و درباره ی اینکه قصد دارید از چه سوژه ای عکاسی کنید و می خواهید آن را به صورت تک عکس یا مجموعه عکس ارائه کنید تصمیم بگیرید، در صورتی که از مجموعه عکس (مجموعه عکس ها اصولاٌ از 4 تا 12 قطعه عکس هستند)استفاده کنید، شما می توانید با ارائه ی چند عکس یک داستان را روایت کنید، بنابراین این قابلیت را دارد که خیلی شفاف تر داستان را بیان کنید.
سبک خود را انتخاب کنید
باید به این فکر کنید که عکس خود را چطور می خواهید ارائه دهید؟ از چه سبکی استفاده می کنید؟ آیا می خواهید با نور طبیعی گرفته بشود؟ آیا می خواهید با نور مصنوعی گرفته بشود؟ آیا می خواهید عکس رنگی باشد؟ آیا می خواهید عکس سیاه و سفید باشد؟ آیا می خواهید یک عکس افقی داشته باشید؟
آیا می خواهید یک عکس عمودی داشته باشد؟ آیا می خواهید عناصر تصویر زیاد باشد؟ آیا می خواهید عناصر تصویر کم باشد؟ و سؤالات دیگری که به شما کمک می کند تا سبک و مسیر خود را مشخص کنید، برای اینکه بتوانید بهتر سبک و مسیر مورد علاقه تان را انتخاب کنید خوب است سواد بصری خود را بالا ببرید، شما می توانید این کار را با مشاهده عکس های مختلف از عکاسان نامدار مثل (یاکوب ریس، لوئیس هان، پل استرند، یا عکاسان ایرانی مثل کاوه گلستان، نصرالله کسرائیان، نیوشا توکلیان)انجام بدهید.
آماده باشید
بعد از آنکه سبک و سوژه خود را انتخاب کردیم و کار هایی که گفته شد را انجام دادیم نوبت به آماده شدن برای یک عکاسی خوب است، باید برای آماده شدن و برنامه ریزی کردن دقت داشته باشیم که وسایل و تجهیزات مورد استفاده را به همراه داشته باشیم و از به همراه داشتن وسایل بیهوده و اضافه خودداری کنیم، پس قبل از حرکت از خود بپرسید آیا من به سه پایه احتیاج دارم؟ من به چه لنزی نیاز دارم؟ آیا باتری دوربین شارژ دارد؟ آیا به فلاش اکسترنال نیازی هست؟ و سؤال های دیگری از این قبیل، این به ما کمک می کند تا در هنگام عکاسی به مشکل بر نخوریم.
اجازه بگیرید
تجربه نشان داده است که بهتر است قبل از عکاسی از افراد مختلف از آنها اجازه بگیریم تا بعد از آن به مشکل بر نخوریم، گرفتن اجازه از اشخاص باعث می شود شما بعد از عکاسی بتوانید به راحتی آن را منتشر کنید و از عواقب آن مثل شکایت و درگیری جلوگیری کنید زیرا اگر او بعد از آن متوجه بشود نه تنها باعث ناراحتی می شود بلکه اگر پروژه طولانی باشد نمی توانیم آن را ادامه بدهیم، برای آنکه سوژه قبول کند از او عکاسی کنیم بهتر است درمورد اینکه از عکس می خواهیم در چه زمینه ای استفاده کنیم توضیح بدهیم و رابطه ی صمیمانه و راحتی با سوژه برقرار کنیم.
عجله نکنید
در عکاسی مستند آن عکس هایی از ارزش بالاتری برخوردارند که وقت زیادی برای آنها گذاشته بشود و با آرامش و برنامه گرفته بشوند، گاهی اوقات عکاسی یک پروژه طولانی مدت می شود که در آن صورت بهتر است برای عکاسی وقت گذاشته بشود و همه یکجا نگرفته نشود، چون تمرکز خود را از دست می دهید و نمی توانید عکس های ایده آلتان را بگیرید، پس با آرامش رفتار کنید و سعی کنید بهترین عکس ها را بگیرید.
از عکس های خود نسخه پشتیبان بگیرید
یکی از کار های مهمی که یک عکاس باید در نظر بگیرد حفاظت از عکس هایش است برای این کار می تواند آن ها را روی سیستم بریزد، همچنین می توان از هاردهای اکسترنال استفاده کرد، اگر به هاردهای اکسترنال دسترسی ندارید می توانید از حافظه های دیگر مثل رم، فلش، دی وی دی و… استفاده کنید، این کار به این دلیل است که ممکن است شخصی چند ماه روی یک پروژه کار و عکس هایش را جمع آوری کرده باشد اگر یکباره تمام این عکس ها حذف بشوند زحمات چند ماهش نابود می شود، پس وجود یک کپی دیگر از عکس ها الزامی است.
عکس های خود را ویرایش کنید
حالا که عکس هایتان ایمن هستند می توانید آنها را ویرایش کنید، ویرایشی از قبیل تغییر رنگ و نور عکس و بهتر شدن کیفیت آن، اگر عکس هایتان را با فرمتRAW گرفته باشید می توانیداین تغییرات را خیلی بهتر انجام بدهید، بهترین برنامه که می توانید برای ادیت عکس از آن استفاده کنید برنامه Adob photoshap است، البته در عکس های مستند نباید خیلی از ادیت استفاده کرد، اما به قدر کفایت برای اصلاح رنگ و نور یا سیاه و سفید کردن عکس اشکالی ندارد و لطمه ای ایجاد نمی کند ولی نباید زیاد استفاده کرد.
به نحوه نمایش آثار خود فکر کنید
وقتی تمام کارهایتان را انجام دادید و نوبت به ارائه ی آنها رسید باید به این فکر کنید که این عکس ها را چطور در معرض دید همگان قرار دهید، اگر یک مجموعه عکس دارید می توانید آن را چاپ کنید و در نمایشگاه به نمایش بگذارید، همچنین می توانید آن ها را با چاپ یک کتاب عکس در معرض دید قرار بدهید، گاهی اوقات هم عکاس برای یک شرکت یا سازمان عکاسی می کند و در قبال ارائه عکس ها به آن شرکت دستمزد می گیرد.
از بهترین عکاسان درس بگیرید
برای اینکه در کار عکاسی مستند بهتر بشوید باید کار عکاسان حرفه ای در این زمینه را مشاهده کنید و علاوه بر دیدن آن سعی کنید تا عکس ها را نقد و برسی کنید و به نکاتی که باعث ایده آل شدن عکس آنها شده است توجه کنید و به یاد بسپارید می توانید چه کارهایی انجام بدهید تا حرفه ای بشوید، برای این کار باید با عکاسانی که در این زمینه فعالیت دارند آشنا بشوید.
افرادی مثل: (استیو مک کوری)Steve Mc Curry ، (جف وایدنر) Jeef Widener، (هری بنسون) Harry Benson، (ماری اِلن مارک) Marry Ellen Mark، (می پنگ) May Pang، (دیوید دابیلت)David Doubilet، از عکاسان ایرانی می توان گوهر دشتی، یلدا معیری، شادی قدیریان، نیوشا توکلیان، مهدی وثوق نیا، مجید سعیدی، کاوه گلستان و نصرالله کسرائیان را نام برد، در ادامه درمورد برخی از این عکاسان و فعالیت آنها توضیحاتی داده می شود (( با دیجی سنتر همراه باشید))
(استیو مک کوری)Steve McCurry
او عکاسی اهل ایالات متحده آمریکا است، در سال 1950 در فیلادلفیا متولد شده است و هم اکنون 70 سال دارد، او عکاسی خبری و مستند را به طور حرفه ای از شروع جنگ شوروی در افغانستان آغاز کرد، او با انتشار عکس یک دختر افغان در مجله نشنال جئوگرافی به شهرتی جهانی دست یافت، او این عکس را در سال1984در شهر پیشاور پاکستان گرفت، آن دختر که شربت گل نام داشت در آن زمان 12 سال سن داشت ولی از شهرتی که کسب کرده بود هیچ اطلاعی نداشت برای 17 سال وضعیت او نامعلوم بود.
در حالی که در همین مدت به مونالیزای جهان سوم معروف شده بود اما نا معلوم بودن وضعیت او استیو را وادار کرد که به دنبال او برود و سرانجام در سال 2002 موفق شد آن دختر که 29 سال داشت را پیدا کند، او ازدواج کرده بود و چند فرزند داشت اما به دلیل سختی هایی که کشیده بود خیلی شکسته شده بود.
استیو مک کوری به عکاسان جوان نصیحت می کند:«اگر می خواهید عکاس موفقی شوید باید عکس های زیادی بگیرید، گاهی به عکس های عکاسانی نگاه می کنید که کارهایشان مورد تحصین است زیرا آنها موضوع یا مکان خاصی را پیدا می کنند و در آن عمیق می شوند که این زمان زیادی خواهد برد و این موفقیت برای هر کس میسر و ساده نیست.»
گوهر دشتی
گوهر دشتی در سال1359در اهواز متولد شد، این عکاس شناخته شده ایرانی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه هنر تهران دریافت کرده است و در چند سال اخیر به عنوان استاد در دانشگاه های هنر، علم و فرهنگ و الزهرا مشغول بوده است.
او یک عکاس مستند است و به مسائل اجتماعی و تاریخی اطرافش می پردازد، او موفق به دریافت بورسیه های اقامتی و تحصیلی شرکت های معتبر جهان از جمله ویزیتینگ آرتز(1مایل2پروژه)برادفورد/لندن (2009) و هنرها و هنرمندان بین المللی (آرت بریج) واشنگتون دی سی، آمریکا (2008) بوده است.
آثار این بانوی ایرانی در موزه های مختلف و مطرح دنیا از جمله موزه ی لوور در شهر لنز فرانسه، موزه سن خوزه آمریکا، موزه هنر تامپره فنلاند، موزه مارت ایتالیا، موزه ملی هنرهای زیبای تایچونگ، موزه هنر شارجه، موزه هنرهای معاصر تهران و مرکز فرهنگی اسلامی پاریس به نمایش گذاشته شده است.
و عکس هایش جزو کلکسیون دائمی در موزه های آلبرت و ویکتوریا لندن، موزه هنرهای زیبای بوستون آمریکا، موزه موری شهر توکیو ژاپن، موزه لنسون آتکینز شهر کانزاس آمریکا و همچنین دانشگاه هاروارد نگهداری می شود.
همچنین از آثار او به دعوت از موزه عکاسی فلوریدا آمریکا نمایشگاهی انفرادی برگزار شد و کتابی از آثار این بانوی ایرانی منتشر شد.
سخنی از عکاس معروف سباستیائو سالگادو
او در یکی از مصاحبه هایش خطاب به عکاسان جوان گفت:« اگر جوانید و وقتش را دارید، مطالعه کنید: مردم شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و ژئوپولیتیک بخوانید. این مطالعات به شما کمک می کند سوژه های عکاسی تان را عمیقاً درک کنید، و بدانید دقیقاً از چه چیز هایی می توانید عکس بگیرید، و از چه چیزهایی باید عکس بگیرید.»
منبع:digicenter.ir
فهرست مطالب این مقاله