فاصله ابر کانونی (Hyper Focal Distance)
حتما تا به حال برای شما اتفاق افتاده هنگام عکاسی بخواهید تصویری ثبت کنید که تمام نقاط آن ازجمله شی که در پیش زمینه قراردارد تا کوه های دور دست و آسمان در وضوح کامل قرار داشته باشد؟
در عکس بالا سنگی که در پیش زمینه هست، همچنین کوه ها و ابرها در پس زمینه به طرز قابل توجهی واضح هستند. مهم ترین شاخصه دراین تکنیک عمق میدان می باشد، که همانطور که می دانید به ناحیه ی واضح در قسمت پشت و جلوی نقطه ی فوکوس اطلاق می شود.عمق میدان به سه المان، فاصله ی کانونی (واید، تله) عدد دیافراگم و فاصله تا سوژه بستگی دارد.
به نظر می رسد که فاصله کانونی لنز تاثیر قابل توجهی بر عمق میدان دارد، و لنزهای بزرگتر تاری بسیار بیشتری ایجاد می کنند.یک لنز ۲۰۰ میلی متری فوکوس شده در فاصله ای خاص عمق میدان بسیار باریک تری در مقایسه با یک لنز ۲۰ میلی متری فوکوس شده در همان فاصله به شما می دهد. پس طبق بررسی های بالا فاصله ی ابر کانونی با تغییر هر یک از سه المان تاثیر گذار بر عمق میدان به شدت تغییر خواهد کرد.
نکته: توجه داشته باشدعدد بهینه ی دیافراگم در دوربین های مختلف متفاوت است که در بازه ی عددی بین دیافراگم ۸ تا ۱۱قرار دارد که با آزمون وخطا روی دوربین خود می توانید به این عدد دست یابید.
فاصله ی ابر کانونی:
کمترین فاصله ای است که اگر با یک f خاص روی سوژه فوکوس کنیم تمام اجسام تا بی نهایت در در پشت آن واضح به نظر می رسند این به این معنی است که عمق میدان پشتی نقطه ی فوکوس تا بی نهایت واضح می باشد، که در این صورت عمق میدان جلویی نقطه ی فوکوس نصف فاصله ی دوربین تا نقطه ی فوکوس است.
نکته: طرز تقسیم عمق میدان در جلو و پشت نقطه ی فوکوس در شرایط مختلف متفاوت است، هنگامی که به هر علتی عمق میدان کم باشد (مثل ماکروگرافی) عمق میدان جلو و پشت تقریبا برابر است و با افزایش عمق میدان به تدریج قسمت واضح پشتی بیشتر از قسمت جلویی می شود.
به طوری که وقتی عمق میدان جلویی ۱/۴ فاصله ی جسم تا دوربین شود عمق میدان پشتی دو برابـر عمق میدان جلویی جسم است.
هنگامی که عمق میدان جلویی جسم به ۱/۲ فاصله ی جسم تا دوربین می رسد عمق میدان پشتی آن تا بی نهایت در منطقه ی وضوح قرار خواهد گرفت که اصطلاحا همان فاصله ی ابر کانونی است.
راه های بدست آوردن فاصله ی ابر کانونی:
۱- استفاده از جدول ها:
همین طور که در جدول فوق می‌بینید فاصله ی ابر کانونی براساس فوت منطبق با فاصله ی کانونی و عدد دیافراگم دوربین های فول فریم مشخص شده است. برای مثال فاصله ی کانونی ۲۰mm با دیافراگم ۴ برابر هست با ۱۱ فوت که با تبدیل آن به واحد متر برابر است با فاصله ی۳مترو ۳۵ سانتیمتر و ۲۸میلی متری.
معایب: این جداول بسیار کاربردی نیستند مگر اینکه از دوربین های فیلمبرداری استفاده کنید چرا که بعضی از آنها بر اساس سنسورهای کوچک تعیین شده اند و ممکن است به ویژه برای دوربین های امروزی با وضوح بالا و سایز سنسور بزرگ دقیق نباشند.
۲- روش دوبرابر کردن فاصله نقطه فوکوس:
این راه ساده ترین روش برای یافتن فاصله ی ابر کانونی است که بیشترین کاربرد را دارد. همانطور که قبلا گفتیم همه چیز از نیمی از فاصله ی فوکوس تا دوربین تا بی نهایت در وضوح کامل قرار دارد، بنابراین برای پیدا کردن فاصله ی HFD برای یک صحنه ی معین، فصله نزدیک ترین سوژه ای که باید واضح باشد را تخمین میزنیم.
این تخمین را دوبرابر می‌کنیم تا فاصله ی فوکوس خود را بیابید، دیافراگم خود را روی عدد بهینه یا در صورت لزوم عدد بزرگتری قرار می دهیم و در نهایت بعد از ثبت عکس را بررسی می کنید تا مطمئن شوید درست تخمین زدید در این صورت خواهید دید همه چیز از نصف فاصله ی فوکوس تا بی نهایت واضح است.
نکته: این روش سریعترین روش برای رسیدن به فاصله ی ابر کانونی ست اما همه چیز به توانایی شما برای تخمین مسافت بستگی دارد، که در صورت در دسترس بودن ادوات مناسب از جمله متر لیزری می‌توانید به بهترین نتیجه دست یابید.
۳- روش فوکوس بی در نهایت در Live View
برای اجرای این روش در ابتدا دوربین را روی دیافراگم مورد نظر خو تنظیم کنید سپس روی دورترین شی پس زمینه درتصویر فوکوس کنید و عکس را بررسی کنید از قسمت پس زمینه به سمت پیش زمینه پایین بیایید تا به آخرین نقطه با وضوح بالا برسید که بعد از آن نقطه همه چیز تار و از محدوده ی وضوح خارج می شود.
این نقطه همان فاصله ی هایپر فوکال است در این مرحله لنز خود را روی این نقطه فوکوس کنید و دیافراگم را تغییر ندهید، در این صورت همه چیز از نصف فاصله ی فوکوس شده تا بی نهایت واضح خواهد بود.
نکته:این روش یک روش دقیق و کاربردی برای پیدا کردن اصله ی ابر کانونی در یک دیافراگم خاص می باشد، اما طی کردن تمام این مراحل کمی زمان گیر است و پیدا کردن نقطه ی فوکوس مناسب کمی ذهنی است که دقت بالا می‌طلبد.
۴- تکنیک فوکوس استکینگFocus Stacking:
یکی از روشهای کارآمد و کم خطا برای رسیدن به تصویری با وضوح بی‌نهایت است که در مقاله ی قبلی به صورت مبسوط به آن پرداختیم.
۵- روش فوکوس تار:
یکی از ساده ترین راه ها برای رسیدن به فاصله ی ابر کانونی می باشد، هر چند که این روش نیز ممکن است با درصدی خطا همراه باشد.
در این روش ابتدا دوربین را درحالت Live View قرار دهید و فوکوس را روی حالت دستی بگذارید،دیافراگم را روی بازترین حالت خود تنظیم کنید و با توجه به تصویر Live View به گونه ای تصویر را تنظیم کنید که همزمان پیش زمینه و پس زمینه به یک نسبت در حالت تار قرار بگیرند.
این وضعیت همان وضعیت Hyper Focal می باشد، در این زمان شما می‌توانید با دادن عدد دیافراگم مناسب به فاصله ی ابر کانونی دست یابید.
نکته: در دوربین هایی می توان از روش فوکوس تار بهره برد که در حالت Live View امکان تغییر دیافراگم را ندارند که در غیر این صورت این روش منتفی می شود.درصدی خطا مربوط به بعضی لنزهاست که خطای Focus دارند و ممکن است هنگام بسته شدن دیافراگم فوکوس جا به جا شود.
۶- فوکوس دو بخشی Split Screen:
این روش در دوربین های پیشرفته مانند دوربین نیکون D۸۱۰ موجود می باشد. دکمه i تنها راه دسترسی به بزرگنمایی صفحه نمایش Split Screen درحالت عمودی Live View است که می توانید همزمان در دو ناحیه مختلف تصویر (در همان صفحه افقی) بزرگنمایی کنید تا از میزان وضوح تصویر مطلع شوید.
این ویژگی برای رسیدن به وضوح عالی مفید می باشد. برای دسترسی به این ویژگی، دکمه i را در هنگام مشاهده زنده فشار دهید. درهنگام حرکت در هر دو طرف صفحه نمایش تقسیم، هر دو طرف صفحه به طور همزمان بالا و پایین می روند. دکمه i را دوباره فشار دهید تا از صفحه Split خارج شوید.
نکته: این روش یکی از دقیق ترین روش هاست، اما فقط برای عکس های عمودی و در دوربین های پیشرفته کارایی دارد. حسن این روش این است که به سادگی می توانید تنظیمات فوکوس و دیافراگم را تا حدی تغییر دهید که پس زمینه و پیش زمینه تا حد ممکن واضح شوند.
۷- استفاده از فرمول مخصوص فاصله ی ابر کانونی
HFD=f*f/c*n+f
f=فاصله ی کانونی
c=قطر دایره ی اغتشاش=۰/۰۳
n=عدد دیافراگم
دایره ی اغتشاش:
هنگامی نقطه ای از موضوع فوکوس یا واضح است، که همچنان بر روی فیلم وسنسور، به صورت نقطه دیده شود. این نقاط با در کنار هم قرار گرفتن، سطح فوکوس را ایجاد می کنند.
اگر نقطه ای جلوتر یا عقب تر از نقطه ی وضوح باشد، تصویرش به جای نقطه به صورت دایره بر فیلم یا سنسور می افتد که به آن دایره ی اغتشاش می گویند.اندازه ی این دایره بستگی به فاصله ی آن نقطه از فاصله فوکوس شده دارد.
قابل توجه است عدد در نظر گرفته شده برای دایره ی اغتشاش نمی تواند ثابت باشد و این عدد با توجه به فول فریم بودن تعین شده است چرا که اندازه ی سنسور یکی از عوامل تاثیر گذار بر دایره ی اغتشاش و البته موثر برعمق میدان می باشد.
۸- استفاده از نرم افزارهایی همچون Dofmaster و Dofviwer و نصب آنها بر روی گوشی همراه.
۹- استفاده از سایت محاسبه گر: www.dofmaster.com
نتیجه گیری:
هیچ یک از تکنیک های فوق کامل نیستند همه آنها نیاز دارند که فاصله به صورت نسبی تخمین زده شود ودر هیچ یک شما معیاری ثابت برای تعیین عدد دیافراگم ندارید پس در نهایت دقت و کسب تجربه به شما در رسیدن به ثبت عکسی با بالاترین وضوح بسیار تعیین کننده است.
فهرست مطالب این مقاله
